De uit Putten afkomstige masterstudent Erwin Schipper (25) doet onderzoek naar de handelingsruimte van de verschillende overheden binnen de landelijke stikstof aanpak. En daarvoor werd hij zelfs ontboden op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om in gesprek te gaan met minister Van der Wal.
"Om dit in de landelijke stikstofaanpak inzichtelijk te kunnen maken heb ik een oproep geplaatst op LinkedIn en hoopte zo in contact te komen met provincie- en gemeentebestuurders en provincie- en gemeenteambtenaren die zich bezighouden met de stikstofaanpak. Dat bericht is heel veel bekeken en kwam zelfs bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit terecht”, legt Erwin uit. “En zo werd ik ontboden bij minister Van der Wal. De minister nam alle tijd en het gesprek duurde ongeveer een uur. Het was een constructief gesprek waarbij ik de ruimte kreeg om mijn onderzoeksvraag te introduceren, mijn bevindingen te delen en om nieuwe inzichten te vergaren. Daarna kreeg ik ook nog de ruimte om met diverse ambtenaren op het ministerie te spreken. De betrokkenheid en bevlogenheid van deze mensen is enorm. Ze zijn er dag en nacht mee bezig.”Voor zijn master Bestuurskunde aan de VU in Amsterdam is Erwin gaan onderzoeken op welke wijze de stikstofaanpak op de landelijke bestuurlijke agenda is gekomen en wat hierin de handelingsruimte is voor gemeenten
Al eerder is Erwin bij verschillende gemeenten en de provincie op bezoek geweest. “Daar heb ik veel inzichten opgedaan. Ik ben ook de wetenschappelijke literatuur ingedoken en daaruit blijkt dat het in de praktijk niet altijd even goed loopt. Kijk maar naar Groningen en de kindertoeslagenaffaire. Ook bij de stikstofaanpak loopt de uitvoering ervan de nodige vertraging op, omdat gemeenten het gevoel hebben dat ze ongelijkwaardige uitvoeringspartners zijn.” Erwin noemt een voorbeeld: “Er is in Nederland een groot verschil in schaalgrootte betreffende de diverse gemeenten. Zo heeft een gemeente met 160.000 inwoners veel meer capaciteit aan ambtenaren dan een gemeente met 20.000 inwoners. Maar zo’n kleine gemeente heeft misschien wel meer agrarische activiteiten dan een grote gemeente. Dit is onderbelicht in de communicatie, maar wel onder de aandacht van de minister. Er wordt dus wel veel over gepraat, maar er komt weinig op papier. Ik hoop hiervoor een stukje bewustzijn te creëren.”
Erwin vervolgt: “De minister was meer dan geïnteresseerd in mijn bevindingen en ik kreeg veel ruimte om mijn inzichten te delen. Het was niet nieuw voor haar en ze gaf aan dat de aanpak van stikstof niet voor niets een transitie is. De stikstofopgave kan niet binnen een jaar geregeld worden. Dat vergt meer tijd. Het gaat hier namelijk wel over agrarische gezinnen die nu worden overrompeld door de kaders van het Rijk. Er zit een spanningsveld tussen het Rijk, de provincies en de gemeenten. Volg je de kaders vanuit het Rijk en de provincies of kijk je naar maatwerk binnen de eigen gemeente. Daar moet men bestuurlijk op bewegen.”
Erwin zit in de afrondende fase van zijn onderzoek en hoopt zijn scriptie eind juni in te kunnen leveren.
Foto: Erwin Schipper