Door Harry Schipper – De gemeenten Harderwijk, Ermelo en Putten gaan vanaf volgend jaar hun inwoners en ondernemers weerbaar maken tegen de toename van cybercrime en digitale criminaliteit.
Een paar jaar geleden al hadden ze ook al het zogeheten Integrale Veiligheidsplan 2020-2026 opgesteld. In dat plan werden, naast kwetsbare personen, ondermijning, informatievoorziening en veilige vitale vakantieparken, ook al cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit benoemd als bovenlokale prioriteiten.De drie gemeenten hebben daarvoor een driejarig actieplan opgesteld waarbij ze eerst vooral ouderen en daarna ook jongeren via scholen en ondernemers bewuster willen maken van de risico’s en hen uitleggen wat ze er tegen kunnen doen
Wie kijkt naar landelijke statistieken en onderzoeken ziet dat de ‘traditionele’ criminaliteit zoals woninginbraken afneemt, maar dat cybercrime en digitale criminaliteit in opkomst zijn. Cybercrime zijn delicten die worden gepleegd met bijvoorbeeld een smartphone of computer, gericht op andere smartphones, tablets of computers. Het gaat daarbij vaak om het verspreiden van virussen, ransomware en malware of om hacken en DDos-aanvallen. Bij digitale criminaliteit gebruiken criminelen ICT-middelen, maar richten zij zich vooral op geld en invloed op mensen. Het gaat dan vaak om internetoplichting, phishing, aan- of verkoopfraude, vriend-in-noodfraude en identiteitsfraude.
Als we kijken naar de cijfers voor Ermelo, Putten en Harderwijk, dan zien we dat het aantal geregistreerde cybercriminaliteit misdrijven en aangiften in de periode van 2021 tot 2022 in Harderwijk gelijk is gebleven. Het aantal zat in 2022 op 54 geregistreerde misdrijven, evenveel als het voorgaande jaar. In Ermelo zien we een stijging van ruim tien procent: van 28 geregistreerde misdrijven naar 31 geregistreerde misdrijven. In Putten is een daling van 28 procent te zien: van 32 geregistreerde misdrijven naar 23.
In Harderwijk is burgemeester Jeroen Joon eindverantwoordelijk voor de veiligheid van de inwoners van Harderwijk. “Cybercrime en digitale criminaliteit nemen toe”, weet hij. “In een wereld waarin we steeds vaker online zijn en steeds meer digitaal regelen, ben je eerder slachtoffer van deze vormen van criminaliteit. We willen de inwoners van Harderwijk, Ermelo en Putten daarom weerbaarder maken”.
“Het plan van aanpak cybercrime en digitale criminaliteit geeft handvatten om de aanpak tegen cybercrime en digitale criminaliteit te verstevigen. Door middel van het vergroten van bewustwording en het bieden van handelingsperspectief, hopen we onze inwoners beter te beschermen tegen deze vormen van criminaliteit", aldus burgemeester Joon.
In het plan worden vooral ouderen beschouwd als een kwetsbare groep. Ouderen worden eerder slachtoffer omdat ze veelal onbekender zijn in de digitale wereld. Jongeren zijn vaak slachtoffer omdat ze simpelweg veel vaker op internet zitten. Dat ook ondernemers weerbaarder moeten worden gemaakt is omdat hun bedrijven vaak onvoldoende zijn beschermd tegen digitale aanvallen. De ondernemers zijn zich vaak onvoldoende bewust van de risico’s die hun bedrijven lopen en hebben ook vaak onvoldoende kennis om cyberincidenten te herkennen en op te lossen. Datzelfde geldt trouwens ook voor medewerkers van nogal wat instellingen binnen de drie gemeenten.
De groep ouderen wordt vanaf volgend jaar benaderd door vooral welzijnsinstellingen. De jongeren worden via de scholen in Harderwijk, Putten en Ermelo weerbaarder gemaakt. Het gaat hierbij vooral om jongeren op scholen voor het voortgezet (speciaal) onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Het plan beschrijft ook hoe ondernemers het beste kunnen worden bereikt en bewuster worden gemaakt. Daarbij is gekeken naar de Veiligheidsmiddag die al eens eerder werd georganiseerd in Harderwijk, samen met de Bedrijvenkring Harderwijk en het Platform Veilig Ondernemen.
Voor het actieplan gaan de drie gemeenten vooral kijken naar andere gemeenten die al eerder zijn gestart met het bewuster maken van hun inwoners en ondernemers tegen de risico’s van cybercrime en digitale criminaliteit. Daar worden veel tips gegeven hoe je je daartegen het best kunt beschermen en wat je moet doen als je er (toch) slachtoffer van bent geworden. Op scholen en voor bedrijven worden projecten opgestart. Om goed in beeld te krijgen wat er op digitaal gebied speelt in Harderwijk, Ermelo en Putten gaat de politie samenwerken met de gemeenten. De politie gebruikt hiervoor het programma ‘Centurion’, dat digitale aangiftes screent en zelfs kan oplossen door te kijken of informatie tot een verdachte leidt.
